یک. به تاریخ بیست و شش أکتوبر معادل سه آبان ماه ١٣٩٦ به سمت ایران پرواز کردم، ملبورن- سنگاپور، سنگاپور- دوبی و دوبی- مشهد مسیر راهم بود با رایان، از تمام این بیست و چند ساعت مسیر شاید پنج ساعت را رایان بی مشکل و آرام بود و باقی اوقاتش تلخ گذشت، و من به حد استیصال رسیده بودم، نمی شد با همسر بیاییم، تنها می توانستیم مسیر برگشت را باهم باشیم و در هر صورت یک طرف قضیه را باید به تنهایی به دوش می کشیدم.
اعضای خانواده که اینک خیلی کمتر شده است، به استقبالم آمده بودند، و درست از دقایق نخست در دلم غمی نشست بی پایان که تا هنوز بیخ گلویم است.
دو. شنیده بودم وقتی بعد از مدتی به خانه برگردی، خانه آن خانه سابق نخواهد بود برایت، و این درست از بدو ورودم تبارز کرد، کوچه ها، هوا، فضا، و حتی درختان، و وقتی وارد خانه شدم، خانه، در و دیوار تاریک و خراشیده، وسایل منزل جرم گرفته و کهنه، خانه و تمام ساکنینش پیر و خسته...
بقول خواهر این برای همه آدم ها نیست، خیلی ها اینجا فراخ ترند، دلبازتر و خوشایندتر، ما فقیریم، و اینرا بعد از رفتن و دل کندن و بازگشتن خوبترحس می کنیم!
سه. امروز که ساعت نه ما برسیم، فردایش سه بامداد خواهر رسید و تا ساعت پنج چمدان ها گشوده و سبک شده بودند، و این رسم خانوادگی ماست، و من صبر کرده بودم که با خواهر یکجایی عملی اش کنیم!
چهار. دو روز بعد از آمدن خواهر، دختر برادر از هولش زایید!!! قرار این بود که حداقل دو هفته بعدش این اتفاق بیفتد و خوب شد که زودتر رخ داد، خواهر بزرگ از قم رفت برای مراقبت از زائو و نی نی، و ما اینجا اشک ها فشاندیم از بابت تولد اولین نبیره پدری که نیست و مادری که خیلی پیر است....
پنج. رایان درست از بدو ورود خواهر بشدت عاشق شد، گویی پرستار روزهای نخست زندگی اش را بیاد داشت، بوسیدش، نازش کرد و براحتی در آغوشش جای گرفت، با سایر اعضای خانواده هم علیرغم تصورم خیلی عالی برخورد کرد، تو گویی آشنایند برایش، و این برای بچه ای که تا امروز هرگز به آغوش های غریبه پاسخ نمی داد خیلی حرف است!
شش. خیلی حرف دارم برای گفتن، هنوز گیجم، و بیست و چهار ساعت نخست ورودم حالت تهوّع داشتم و تازه حرف خواهر را می فهمیدم که می گفت شب و روزم قاطی شده و حالم خوش نیست، تا امروز هر روز ساعت شش و یا پنج بیدار شده ایم و روزمان آغاز شده است، خوب بود تنها نبودیم و خواهر هم همین وضع را داشت، منتظر می نشستیم تا بقیه بیدار شوند، این وسط رایان خان علاقه مندی اش را به بیدار کردن همگان بشدت نشان می داد، و این قسمت سخت قضیه بود!
یک. خانه را گرفتیم، اینهفته باید اینجا را تخلیه کنیم و سی و چهار روز بعدش خانه خودمان را صاحب می شویم و سه روز بعدش بلیط من و رایان است!، این وسط این سی و چهار روز را احتمالاً برویم منزل پسرعمه همسر و همزمان منتظریم اگر جایی پیدا کردیم برویم برای مدتی ساکن بشویم.
هر کدام از این جریانات به تنهایی کافی اند تا من را حسابی سرحال بیاورند یا استرسی کنند و شبها خواب نداشته باشم!
دو. اما دیشب خبر فوت مادر دوست همیشگی را شنیدم و بسیار دگرگون کننده بود. همان دوستی که سال گذشته آمد اینجا و چهار روزی بود، همان دوستی که در کابل همکار بودیم، در بامیان هم خانه، مادرش هم یک مادر به تمام معنا بود، مثل بیشتر مادران صبور و سختی دیده مهاجر أفغانستانی در ایران، مثل أکثر مادرانی که جگرگوشه هایشان هر طرف این دنیا پراکنده اند، مثل اکثر مادران این روزگار بی توقع و بی شکایت، آرام و بی آزار...
دوست همیشگی به سختی توانست مرخصی بگیرد و به دیدن مادری برود که بیش از یکماه بود در بیمارستان بستری شده بود، و مادرش تنها بعد از گذشت یک شبانه روز از دیدن روی دختر از دنیا رفت، انگار روح دربند جسم را تنها بخاطر دیدن دخترک معطل نگه داشته بود، و بعد که دیدش رفت....
خیلی برای دوست و خواهر و برادران و پدرش ناراحت شدم، هر مادری که از دنیا برود دل من هزار تکه می شود چه برسد به اینکه مادر رفیقت باشد و رفیقت آنسوی تلفن بلند بگوید؛" دیگه مادر ندارم، دیگه بی مادر شدم...."
پ ن: عزیزان اگر این نوشته را می خوانید برای آرامش روح بانوی از دست رفتن فاتحه و اخلاص و قدر بخوانید، حتی اگر خودتان معتقد نیستید.
یک. پسرک هشت ماه و شش روزه شده و هر روز بخشی از دنیای اطرافش را کشف می کند، این اواخر بشدت به پدرش وابسته شده و بمحض آمدنش به خانه حاضر نیست حتی یک لحظه هم ازش دور باشد، گاهی با خود می گویم کاش شیر دادن هم نوبتی بود و شبها همسر خان مسئولیت تام می گرفت راجع به پسر و من تحت اختیار خود قرار می گرفتم!
دو. بعد از سه ماه اقدام أولیه، پاسپورت جدید افغانی ام تازه امروز به دستم رسید و از فردا در کار ویزا و بلیط برای سفر ایران خواهم بود، من با پاسپورت افغانی و پسرک با پاسپورت استرالیایی و همسر که بعد به ما ملحق خواهد شد با اسنادسفر ( تراول داکیومنت)استرالیایی!
مادرم از الآن رفته خانه خواهرم در قم و گفته تا آمدن من و رایان خان همانجا می ماند تا روزها و ماههای باقی سریعتر سپری شوند!!!!
سه. خانه ای که در آن ساکن هستیم بنسبت خانه های این شهری که در آن هستیم ارزانتر است، کوچک اما به روز و نوساز بود که آمدیم داخلش، همسر قبل از آمدن من اجاره اش کرده بود و تا الآن دو سال بیشتر است که اینجا را داریم، قرار بود تا بعد سفر ایران هم همینجا بمانیم و بعد از بازگشت از سفر برویم در کار خانه خریدن، که البته تا آنزمان هم آنقدر پول نمی داشتیم اما شرایط اینجا طوری است که هر سال دریغ از پارسال، قرار بود مقداری که پس انداز می کنیم و مقداری دیگر هم از دوستان قرض بگیریم تا پیش پرداخت وأم بأنک جور شود، ( مسلماً ما با این حقوق همسر جان نمی توانیم رأساً خانه ای ولو کوچک بخریم و صددرصد باید از وام بأنک برای خانه استفاده کنیم) که خودش خیلی است برای مایی که عادت کرده بودیم به بی سرزمینی و بی سرپرستی، این شد که وقتی به ما خبر دارند که الی دو ماه دیگر باید از این خانه بکوچید و خانه فروش رفته و صاحب جدید دوست دارد بیاید داخلش زندگی کند، به صرافت این افتادیم که انجام پروژه مهم خرید خانه را به جلو بیندازیم و فکر کن که سفر هم در پیش داریم و فکر کن که کل پس انداز ما یک چهارم پیش قسط بأنک نمی شود، خب آرزو بر جوانان عیب نیست، کمی اینطرف و آنطرف زده ایم تاکنون و چند خانه دیده ایم، بأنک تا مبلغی با وأم ما موافقت کرده و نامه أولیه را هم داریم، تا ببینیم چه پیش می آید، امیدوارم الی ختم موعد تخلیه اینجا به نتیجه مناسبی رسیده باشیم.
اینکه اینجا بتوانی با ارائه مدارک حقوق حداکثر یکسال کار اخیرت صاحب وأم های کلان در حد خریدن خانه شوی و اینکه هیچکس جز خودت ضامن خودت نیست، برای من مثل رویا می ماند، رفتیم یکساعت روبروی خانم مسئول در شعبه اش نشستیم و فورم هایی را که لازم بود پر کرده و به سؤالاتش پاسخ گفتیم و طی یک حساب کتاب چند دقیقه ای مبلغ وامی که به ما تعلق می گیرد را گفت و موافقت أولیه را إعلام و سندی در این رابطه به ما داد، و ما حالا می توانیم خانه ای از آن خود بخریم، البته اقساط وام بهمراه سودش طی سی سال قسط بندی خواهد شد، اما برای من همین خیلی است و خیلی بابتش خوشحالم، حس می کنم بعد از هزار سال دارم به جایی خیلی محکم وصل می شوم.
ما در ایران خانه داشتیم، داریم، چهار تا(!!!!!) اما هیچکدام به نام ما نیست، از اولش هم نبود، به نام یک انسان ایرانی بود و هست، در افغانستان و سرزمین پدری هکتارها زمین از پدربزرگ پدری و مادری داریم ولی زمین ها به امانت( احتمالاً أبدی) دست کس و کسانی است که ازش نگهداری می کنند و از محصولاتش استفاده، و هست برای اینکه باشد شاید برای اینکه نام و یاد پدربزرگ ها بعنوان مالکانش گرفته شود، و دیگر هیچ اعتبار و امتیازی برای ما نداشته و ندارد.
این که نتوانی به نام خودت خانه ای داشته باشی هزار سال هم آنجا زندگی کنی حس تعلقت کامل نمی شود، و این حس تعلق برای من قرار است اینجا تکمیل و ریشه ای شود.
چهار. پسرک بطرز وحشتناکی در من تنیده و تمام وجودم را أحاطه کرده است، هرگز نمی توانستم این مقدار از شکوهِ این اتفاق را تصور کنم، هر لحظه وارد فاز جدیدی از عشق می شوم و اینهمه در ادراکم نمی گنجید!
پ ن: اینروزها وقتی با تلفن صحبت می کنم و یا حضوری با کسی مشغول حرف زدنم اول چشم در چشمانم می دوزد و بلافاصله می بوسدم تا توجهم را به خودش معطوف کند، یکبار هم که همسر مرا می بوسید و پسرک دید، بلافاصله او هم مرا بوسید و بعد به کار خودش مشغول شد!!!
پ ن٢: خیلی دیر از فراخوان عاشقانه مطلع شدم و تا به خودم بجنبم زمان رفته بود!
یک. با احتساب بیست و یک روزی که قبل از ماه رمضان روزه گرفتم شد پنجاه و یک روز، بعد از سالها مثل یک دختر نابالغ تمام سی روز را روزه بودم، حس بسیار خوبی داشتم، اینجا هم که فصل زمستان، یازده و نیم ساعت روزه بودم، خوب بود، عید خیلی بهم چسبیده تا الآن! آنقدر که همینک که ساعت دو و نیم صبح سه شنبه دوم شوال است بیدارم و بی خواب شده ام!
گرچه روزهای آخر سخت بود بیدار شدن برای سحری، و کلاً سحری و افطاریِ تنها بی خاصیت ترین چیز است مخصوصاً برای ما که رمضان همیشه بوی دورهمی ها را بهمراه می آورد و نوستالوژی زاست.
دو. با پسر می زنیم روی کانال برنامه کودک، برنامه هایی که بسیار عالی و مفید طراحی شده اند، تابحال ندیده ام حتی یکبار هم یک کارتون یا انیمیشن یا اجرای شان بدون داشتن یک پیام باشد، یا دارد چیزی یاد می دهد یا بازی هایی می کند که درونش پر است از خلاقیت و ابتکار، هر کاردستی ای هم که درست می کنند کاملاً سازگار با شرایط یک بچه است، هیچ وسیله گرانی لازم ندارد، از همه وسایل دم دستی و دور ریختنی چیز درست می کنند، مربی ها هم قصداً چسب ها را کج و معوج می زنند و دقت چندانی در قرینه و مشابه ساختن همه چیز ندارند، می گذارند کودک کاملاً احساس راحتی و همزبانی کند با آنها، بعد با چیزهایی که درست کرده اند بازی می کنند، مرد و زن هایی که گاهی میمون می شوند و گاهی صدای سگ در می آورند، و چقدر طبیعی می خندند، یک برنامه ای هم هست که مخصوص بچه های زیر دو سال است، عروسک ها رسماً با اصوات صحبت می کنند، یکبار که در اتاق دیگر بودم دیدم که پسرک بشدت و باصدا می خندد بهشان!!!
سه. کم کم به موعد دیدار نزدیک می شویم، وقتی سی تی زن شیپ پسرک آمد برای پاسپورتش اقدام کردیم، و همچنان پاسپورت خودم را باید تازه می کردم، هر دو در مرحله انتظارند تا به دستمان برسند، بعدش می رویم دنبال ویزای ایران، هر چند لحظه ها را می شمارم تا دمی در کنار مادر تهی شوم از همه چیز و پر شوم از دنیا دنیا انرژی ولی چون به گذرا بودن زمان و خوشی و ناخوشی ها و بیشتر خوشی هایش واقفم، همزمان از حالا ترس بازگشت و افسردگی بعدش را می خورم، مخصوصاً حالا که پسرک هم هست، بی شک بعد از اینهمه قحطی زدگی اش درباره خریدارانش که ازش دورند، برگشت به اینهمه سکوت و تنهایی برایش سخت تمام خواهد شد!
از بیش از یکسال پیش خریدها کرده ایم، در هر فرصتی پیدا شده و چیز مناسبی دیده ایم خریده ایم برای چنین روزی، تا یکباره حجم بالای سوغاتی و هدیه زیاد سخت نباشد ولی هنوز أقلامی در دست خرید هستند که باید در فرصت هایی که دست می دهد تکمیل کنیم، همسر نمی تواند بیش از سه هفته با ما باشد، تصمیم بر این شد که من و پسر زودتر از او برویم و او بعد از حدود دو ماه به ما بپیوندد و بعد باهم برگردیم، من می خواهم حداقل سه ماه ایران باشم.
چهار. دارم پر آرامش ترین روزهای عمرم را سپری می کنم، هرچند خاصیتم هنوز این است که به خودم رجوع کنم و دنبال خرابه ای از درد بگردم و برایش ناراحت باشم، درواقع اینطور عادت کرده ام که همیشه دردمندِ چیزی یا نگران کسی باشم و اگر نباشم عذاب وجدان می گیرم، انگار حقم نیست در آرامش مطلق بودن و در بی خبر بودن، دارم تلاش می کنم این خاصیت را کنار بگذارم، من مادرم، و دنیایم حالا بیشتر متعلق به اوست و باید از افکار منفی و خاصیت های مضر عاری باشد، امیدوارم بشود!
یک. روزها و شب ها و ماه ها و فصل ها می گذرند، و زندگی کماکان جریان دارد و آسمان همه جا یک رنگ دارد اما زمین و آدم هایش خیلی رنگارنگند، بعضی خوشرنگ و بعضی بدرنگ و بعضی بی رنگند، بعضی سرخ و بعضی سبزند، و از چشم های شان گاهی از خنده اشک جاری می شود و گاهی از گریه، خون!
زندگی است دیگر، گاهی با تو گاهی مقابل تو، و تو باید عوض کنی عوض کردنی ها را و بپذیری آنچه تغییر ناپذیر است مگر اینکه بتوانی کنار بگذاری و بگذری ازش، زندگی است دیگر، گاهی سخت می شود، و گهگاه نرم!
و زندگی ها شاید گاهی هیچ تغییری نکنند اما آدم ها در زمان های مختلف در پوست های مختلف در می آیند، من پوست عوض کرده ام!
دو. این روزها خیلی به وطن خسته ام فکر می کنم، خیلی برایش می میرم، اما در کنارش زندگی هم می کنم، برای شش ماهه شدن پسرک مخصوصاً به عکاس خانه رفتیم و عکس گرفتیم و منتظر فرصتی هستم که برویم برایش قاب بخریم، به مهمانی می روم و دوست دارم تا می شود بمانیم و اگر پسرک اجازه بدهد بعدش حتی برویم فروشگاهی که شبانه روزی است و چیز میز بخریم، زندگی آنطرفها، آن بالاها، در کشور زخمی ام به سبک دیگری جاری است، و من گاهی خیلی عذاب وجدان می گیرم بخاطر امنیتی که دارم!
( تا اینجای نوشته را دو روز پیش از این نوشته و کنار گذاشته بودم و امروز حادثه تروریستی تهران روی داد، کلاً کن فیکون شدم، باورم نیست این اتفاق، و بابتش گیج و منگم!)
سه. امسال برخلاف تمام سال های عمرم بابت فرا رسیدن سالروز تولدم خوشحال هستم، امسال که سی و ششمین سالروز تولد من است فرزندم شش ماه و شش روزه است (!!!!!) و به رویم می خندد و درست امروز مرا بوسید، اولین بوسه ی پسر بر گونه مادر، وقتی داشتم به رسم عادت هر روزه بوسه بارانش می کردم، یک لحظه لب های خیسش را روی گونه ام گذاشت و من گذاشتم بحساب بوسیدن، چون تابحال این کار را نکرده بود و بعد از آن هم نه!
امسال از ته دلم احساس می کنم می خندم، شادم، و دلم هزار بار با صدای پسرک تازه می شود، امسال مادرم!
هیچ چیز این روزها به هیچ چیزِ قبل این روزها شباهت ندارد، ذهنیتم هم انگار زایمان کرده، از خیلی چیزها خالی شده و باز پر شده، از مادری کردن، و مادر بودن، نه که هر روز بچه را بشورم و هر روز برایش غذای ویژه بار بگذارم یا هر روز یک دست لباس نو برایش بگیرم، نه مادری کردن به سبک خودم، اینکه هر لحظه که بیدار شد چشم هایش به روی من باز شود و بهش سلام کنم، اینکه صبح های زود، وقتی که برای سحری خوردن ازش دورم و وقتی برمی گردم انگار مدتهاست ندیده امش و دلم برایش تنگ می شود، اینها را هرگز نمی توانستم حتی تصور کنم!
خیلی از این حس هایم نوشتم، زیادی است شاید، ولی همه اینها قطره ای هم نمی شود در مقابل آنچه حقیقت دارد.
پ ن: نوشته امروزم بلندتر و بیشتر از این بود اما حادثه اخیر تهران ذهنم را بهم ریخت، وطن اول من، زادگاه من! هرگز دوست ندارم خونین ببینمش...